پيشرفت تكنولوژي و پيچيدگي هاي ناشي از توسعه ي علوم مختلف از يك سو و تعامل و ارتباط نزديك مؤلفه هاي مختلف زندگي اجتماعي از سوي ديگر، بعضاً مشكلاتي را به همراه آورده كه محيطي كاملاً متفاوت با آنچه در قرون گذشته وجود داشته را به تصوير كشيده است.
عليرغم تمام دستاوردهاي علمي، فني و فرهنگي كه تمدن جديد به ارمغان آورده، مشكلات زندگي اجتماعي تشديد و نحوه اداره حكومت ها نيز با مشكل مواجه گرديده و دستخوش تحولات اساسي شده است. اگر تا چند قرن گذشته تهديدات عمده محدود به سلاحهاي سبك و متعارف مي شد و انواع جنگ ها محدود به برخوردهاي احتمالاً خونين فيزيكي مي گرديد، امروز سخن از تهديدات هسته اي، ميكروبي، بيولوژيكي، بيوتروريسم، بيوتكنولوژيكي، ليزري، صوتي و .... به ميان آمده است.
گستردگي و تنوع تهديدات جديد وضعيتي را بوجود آورده كه حتي كشورهاي صاحب قدرت در صورت مواجه شدن با آن قادر نيستند با بكارگيري تمام توان خود و صرف هزينه هاي فوق العاده، امنيت خود را برقرار نمايند.
اين در حاليست كه اين كشور ها با ورود به ساير عرصه ها، نوع متفاوتي از توانمندي ها را حاصل كرده اند كه بدون كمترين زد و خورد فيزيكي اهداف خود را تعقيب مي نمايند. اين نوع اقدامات در ابعاد مختلف فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و ساير جنبه هاي اجتماعي برخي جوامع رسوخ يافته اند كه در يك حركت تدريجي و بعضاً پنهاني مي تواند به راحتي منافع كشورهاي مختلف را مورد هدف قرار دهند.
اينجاست كه نقش كمي و كيفي حضور مردم در صحنه هاي مختلف دفاع از منافع كشور ها آشكار مي گردد، به اين معنا كه ملتي مي تواند مقتدرانه عمل نمايد كه از حمايت مردمي قوي تر و حضور كمي و كيفي بيش تر مردم خود در ابعاد زمينه هاي مختلف برخوردار باشد و اين موضوعي است كه در كشورهايي مانند جمهوري اسلامي ايران كه امكان دسترسي به تجهيزات و تكنولوژي جديد را در حد كشورهاي پيشرفته ندارند از اهميت فوق العاده اي برخوردار مي گردد، به گونه اي كه تقريباً حضور كمي و كيفي و هوشيارانه ي ملت ها به راحتي اين نقيصه را جبران مي نمايد.
بنابرأين به نظر مي رسد تنها راه رقابت در اين كشمكش جهاني متوسل شدن به اراده و عزم مردمي است و اين نكته اي است كه به بهترين شكل ممكن در جمهوري اسلامي ايران با عنوان بسيج و با ويژگي هاي منحصر به فرد خود كه برتري فوق العاد هاي را به بسيج مردمي در كشور ايران بخشيده محقق و متبلور گشته است، زيرا وجود اين وي‍ژگي ها مجموع هاي را فراهم نموده كه با اتكا به قدرت الهي و اعتقاد به باور هاي اسلامي قادر است در هر صحن هاي كه ضرورت داشته باشد اعم از نظامي، فرهنگي، امنيتي، سياسي، اجتماعي و حتي اقتصادي وارد عمل گردد.
بنابرأين مي توان برأي اين حضور ارزشمند دو نقش عمده را قائل شد كه هر يك خود دارأي زيرمجموعه هاي جداگانه مي باشد.
الف- نقش و كاركرد نظامي
قبلاً توضيح داده شد كه فلسفه ي اوليه ي تشكيل بسيج استفاده از توان بالاي نيرو هاي مردمي در دفاع از انقلاب و دستاورد هاي آن بوده است، اما بتدريج و با كشف ساير توانمندي هاي اين نيروي عظيم، كاركرد هاي جديدي برأي بسيج مطرح گرديد كه در سه بخش كلي قابل بررسي است.
1- نقش بازدارندگي
در اين رابطه قبل از هر چيز بايد به اهميت نقش بسيج در جذب، آموزش، سازماندهي، حفظ انسجام و بكارگيري نيرو هاي مردمي و تجهيز و پشتيباني آنان به عنوان مأموريت اصلي بسيج پرداخت، يعني استفاده از تمام منابع كه در بسيج به طور عمده بر مبناي مشاركت مردمي استوار است.
با توجه به اينكه در يك برداشت كلي ازتعاريف بازدارندگي، «بكارگيري كليه ي منابع و امكانات ممكن و قابل دسترس برأي جلوگيري از بروز هرگونه تهديد نسبت به منافع كشور برداشت مي شود.» بديهي است نقش هيچ عامل يا منبعي در اين رابطه به اندازه نقش مردم پررنگ و قوي نيست، زيرا حضور بموقع و سريع نيرو هاي مردمي در يك واكنش سريع در صحنه هاي مختلف، مشروط بر اينكه از آمادگي هاي لازم برخوردار باشند، قادر خواهد بود به عنوان قوي ترين عامل بازدارنده عمل نمايد.
اين كاركرد مي تواند در حضور گسترده، مستمر، منسجم و مجهز اعضاي بسيج در رده هاي مقاومت، حضور در صحنه هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، نظامي، سياسي و اقتصادي در قالب مشاركت در رزمايش هاي نظامي، مانور هاي امدادي، راهپيمايي ها، همكاري با دولت و بسياري ديگر از فعاليت هاي متبلور گردد.
البته نمايش قدرت و آمادگي رزمي در قالب فعاليت هاي نظامي بخصوص رزمايش هاي عملياتي تأثير بيشتري در جلوگيري از بروز تهديدات بر جاي خواهد گذاشت، در عين حال انجام ساير فعاليت هاي غيرنظامي، برأي جلوگيري از تهاجم دشمن در مسائل غيرنظامي نيز بستگي به همين حضور، برنامه هاي طراحي شده، جاذبه ي برنامه ها، پيش بيني قبلي و ساير تدابير مسئولين نظام و مردم هميشه در صحنه ي ايران اسلامي دارد.
بنابرأين با توجه به نقش بازدارندگي در ايجاد امنيت به عنوان اولين و ضروري ترين نياز جامعه مي توان اين كاركرد را يكي از مهمترين كاركرد هاي بسيج دانست زيرا همانگونه كه بزرگ بسيج جهان اسلام، حضرت علي (ع) فرمودند:
«به خدا سوگند هرملتي كه در قلب سرزمينش مورد تهاجم قرار گرفت خوار و زبون شد.» (نهج البلاغه- خطبه27- صفحه75)



2- نقش دفاعي
دفاع نيز يكي از موضوعاتي است كه اگر چه بيش تر بعد نظامي موضوع را به ذهن متبادر مي سازد اما واجد جنبه هاي مختلف در زمينه هاي گوناگون بوده و به يك دفاع همه جانبه تبديل شده است. تعاريف ارائه شده در اين زمينه نيز همين مفهوم را با خود همراه دارد، از جمله در كتاب فرهنگ استراتژي اين واژه اين گونه تعريف شده است:
تدابيري كه برأي مقاومت در مقابل حملات سياسي، نظامي، اقتصادي، اجتماعي، رواني و يا تكنولوژي، توسط يك يا چند كشور مؤلفه اتخاذ مي گردد. (فرهنگ استراتژي- صفحه141)
همانگونه كه ملاحظه مي شود شش موضوع كلي شامل: دفاع سياسي، دفاع اقتصادي، دفاع اجتماعي، دفاع رواني و فرهنگي و دفاع نظامي و دفاع تكنولوژيكي كه بخشي از آن به جنگ اطلاعاتي در عصر حاضر مربوط مي شود درأين تعريف نهفته است.
بجز مورد اخير مابقي مباحث نيز با پيشرفت و توسعه ي زندگي اجتماعي به يكي ازدغدغه هاي مهم اكثر جوامع امروزي تبديل شده است، چيزي كه در گذشته ي نه چندان دور بيش تر بعد نظامي آن مطرح بود.
در قرآن مجيد و احاديث و روايات اسلامي نيز به اين نكته يعني دفاع نظامي بيش تر از دفاع و مقابله با ساير موارد اشاره شده است، زيرا بديهي است كه اگر كشوري بر كشور ديگر تسلط يافت بر ساير مؤلفه هاي حكومتي نيز اعمال نفوذ خواهد نمود.
حضرت امام سجاد(ع) در اين رابطه مي فرمايند:
«پروردگار من! مرز هاي اسلامي را از حمله ي دشمنان خود در پناه خود مصون و محفوظ بدار و مرزبانان ما را در ايفاي وظايفي كه برعهده دارند حمايت كن و عطايا و مواهب خود را درباره آنان تكميل فرماي، بر شمار سربازان ما كه از مرز هاي ما پاس مي دارند بيافزاي و حربه ي آنان را بر ضد دشمنان كارگر كن و سنگرهايشان را از آسيب شكست در امان گير و جمعيتشان را به هنگام دفاع، از پريشاني ايمن ساز و به تدبير خويش صفوفشان را به هم بپيوند. (صحيفه سجاديه- ترجمه جواد فاضلي- صفحه262)
همانگونه كه اشاره شد اگر چه در اين رابطه بيش تر مباحث متوجه بعد نظامي دفاع مي باشد اما نبايد فراموش نمود كه در عصر حاضر، جنبه هاي ديگري از دفاع مانند دفاع «فرهنگي و دفاع سياسي» نيز بر اين امر ناظر است و برخي اقدامات در زمينه هاي اقتصادي و حتي اجتماعي نيز شكل دفاعي به خود گرفته اند، بنابرأين بسيج نيرو هاي مردمي در اين زمينه نيز مي تواند نقشي عمد هاي را برعهده داشته باشد، همچنان كه در طول دفاع مقدس اين نقش و كاركرد به بهترين شكل ممكن به نمايش گذاشته شد.
در ساير ابعاد، از جمله دفاع در برابر تهاجم فرهنگي دشمن، دفاع از سياست هاي خارجي يا داخلي، دفاع از مصلحت ها و منافع مختلف نظام، دفاع از ارزش هاي اسلامي و انقلابي و ساير موارد مشابه نيز قابليت هاي فراواني در بسيج وجود دارد.
در بعد نظامي نيز مصاديق گوناگوني از دفاع قابل برشماري است از جمله:
عمليات نهضت مقاومت مردمي به هنگام اشغال خاك كشور، عمليات تأخيري به هنگام تجاوز دشمن به مرز ها ويا نقاط كور كشور بمنظور متوقف نمودن يا جلوگيري از پيشروي و مزدوران داخلي استكبار و مهمتر از همه، كمك به ساير نيرو هاي مسلح برأي دفاع از منافع كشور و ده ها اقدام دفاعي ديگر كه هر يك جاي بحث فراوان دارند.

صدور فرمان امام (ره) مبني بر تشكيل ارتش بيست ميليوني را مي توان منشأ تحول اساسي در بسيج دانست زيرا با صدور اين فرمان، حضور مردم و مشاركت آنان در سرنوشت اجتماعي جامعه خويش تثبيت مي شود. اين حضور گسترده كه در انقلابات دنيا جايگاهي ندارد و چه بسا با مردم و انقلابيوني كه در سرنوشت خود احساس مسئوليت كنند، برخورد شود، در اين انديشه حضور مردم ارزش والايي دارد. به همين جهت است كه اندكي پس از صدور فرمان، گروه گروه از اقشار مردم به سوي ستاد بسيج مي روند، ثبت نام مي كنند، آموزش مي بينند، سازماندهي مي شوند و آماده بكارگيري هستند، تعداد كساني كه پس از فرمان امام (ره) برأي بسيج شدن مراجعه كردند بالغ بر يك ميليون نفر، در همان ماه اول بر آورد شده است، بنحوي كه دست اندركاران امر بسيج توان ثبت نام و پاسخگويي به ارباب رجوع را نداشته اند و مدت ها در انتظار كلاس آموزش سلاح بسر بردند تا به دستور رهبري بسيج، عمل نمايند.
روند حركت بسيج از صدور فرمان تا آغاز جنگ تحميلي نشان مي دهد در جهت آموزش و سازماندهي بسيجيان اقدام نموده است كه با داشتن متوليان متعدد و ناهماهنگ، در تحقق ارتش بيست ميليوني گام هاي اساسي بر داشته نشد، جريان سازي هاي موازي و برداشت هاي غير اصولي از متن پيام و فرمان رهبر بسيج، مانع اصلي تحقق ارتش بيست ميليوني در اين دوره به حساب مي آيد.
شروع جنگ تحميلي فرازي در حركت منطقي بسيج بوجود آورد تا علاوه بر آموزش و سازماندهي، بستر بكارگيري و مانور واقعي بسيجيان را فراهم سازد. كاركرد بسيج در دوره قبل كه بيش تر جنبه آمادگي و حضور داشت با آغاز جنگ تحميلي تحولي بوجود آمد و صحنه آمادگي به صحنه بكارگيري و عملياتي شدن تبديل گشت ولي اين بكارگيري احتياج به آموزش جديد و سازماندهي ديگري داشت كه با آموزش و سازماندهي دوره پيشين متفاوت بود.
آنچه كه در اين دوره مورد توجه قرار مي گيرد، اينكه، بسيجيان جنگجو و رزمنده از مرجعي كه اعزام مي شدند، در مناطقي از جبهه جنگ سازماندهي مي شدند و به طور ناهماهنگ ومجزي طرح ريزي و اجرأي عمليات را به انجام مي رساندند، به طوري كه ناهماهنگي بسيج سازي مردم، در صحنه عمل و بكارگيري نيز تداوم داشت. اين ناهماهنگي بيش تر بين جريان دوم و سوم بسيج بوجود مي آيد، اما مدت كوتاهي دوام داشت و بلافاصله، مسئله جنگ توانست بسيج را يكپارچه نمايد.
“ در اينجا ببينيد اين واقعيت هاي جامعه كار را اينجور كرد، قبلش كه جنگ نبود، تشكيل شده بود، توي روستا ها كارش را شروع كرده بود، كميته ها كارشان را توي شهر ها انجام مي دادند، هر جايي يك كاري داشت. اين بسيج، خيلي، زمينه عملياتي نداشت و بيش تر تفكرات سياسي حاكم بود، يك جور تحزب بود، هركسي فكري مي كرد. آنكه توي اختلافات مي بينيد اين بود.
وقتي كه بسيج پايش به جنگ باز شد، جنگ شرأيطي نبود كه همه بخواهند آنرا لقمه لقمه كنند برأي خودشان، حتي گروه هايي مثل فدائيان اسلام و اين ها بودند، به تدريج ادغام شدند، آقاي دك تر چمران گروه هايي مردمي داشتند كه مي جنگيدند، نمي شد آنهارا از ميدان حذف كرد، خوب مي خواستند بجنگند، به تدريج آن ها را ادغام كرديم. عملاً واقعيت ميدان آن جنگ، نيرو هاي مخلص انقلاب، توي آن جنگ مي رفتند، آن همان بسيجي بود. كه امام تشكيل داده بود بقيه دعوا هاي سياسي بود و نمي توانست ادامه پيدا كند وقانون هم تكليف همه رأيكسره كرد. ” (مصاحبه با آيه الله هاشمي رفسنجاني)
در سير حركت تكويني بسيج به مرحله اي ديگر رسيديم كه خود تحولي اساسي در سرنوشت بسيج بوجود آورد و آن قانونمند شدن بسيج بود كه بسيج هاي مختلف و جريان هاي متعدد بسيج، تحت عنوان واحد بسيج شناخته شدند و هدايت و اداره آن به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي گذاشته شد. اين مقطع كه با شروع جنگ فاصله بسيار كمي دارد. آغاز دوره اي از بسيج است كه خواستگاه رهبر بسيج مي باشد، يعني از اين زمان بسيج در مسيري حركت مي كند كه مورد نظر و خواست امام (ره) مي باشد، با تشكيل واحد بسيج در سپاه، بسيج واحد مي شود و از ناهماهنگي و چند پارچگي خارج مي شود و در نتيجه بسيج يكپارچه در واحد بسيج سپاه ظهور و بروز مي كند.
تغيير ديگري كه در اين دوره از عمر بسيج بوجود آمد اين است كه پس از ادغام سازمان هاي آمادگي بسيج غير نظامي و دفاع غير نظامي كشور در سازمان بسيج ملي (سازمان بسيج مستضعفين) كه در مورخ 4/4/59 از سوي شورأي انقلاب جمهوري اسلامي ايران انجام گرفت، در عمل ادغام بصورت ناقص صورت گرفت يعني ساختمان هاي اين سه سازمان و نهاد، در يك جا استقرار يافت ولي در فعاليت ها، هر يك از آن ها به طور نسبتاً مستقل عمل مي كردند كه با تشكيل واحد بسيج سپاه، و تلاش برأي اعزام بسيجيان به جنگ، فعاليت هاي غير نظامي بسيار كمرنگ شده است جذب، آموزش و اعزام به جبهه محوري ترين فعاليت به حساب مي آيد.
دوره اول عمر بسيج كه پس از پيروزي انقلاب تا صدور فرمان امام (ره) در 5/9/58 ادامه مي يابد دوره غير رسمي است. يعني سازمان بسيج يك سازمان رسمي نيست و تشكيلات رسمي و شناخته شده اي در كشور ندارد.
دوره دوم كه از صدور فرمان آغاز مي شود، دوره شكل گيري و رسميت بسيج است. يعني سازمان بسيج حالت رسمي به خود مي گيرد و تشكيلات و سلسله مراتب سازماني آن، از سوي دولت، مردم و نهاد هاي قانوني به رسميت شناخته مي شود. اين دوره تا دي ماه 1359 استمرار مي يابد.
دوره سوم عمر بسيج، دوره اي است كه با مسئوليت پذيري سپاه در امر بسيج شروع مي شود و از تصويب مجلس شورأي اسلامي مي گذرد كه آغاز روند تكاملي بسيج به حساب مي آيد. در آغاز اين دوره، واحد بسيج سپاه با تشكيل رسمي پايگاه هاي مقاومت و گروه هاي مقاومت بسيج، تلاش مي كند تا نيرو هاي مورد نياز جبهه را تأمين نمايد. البته شايد نتوان به طور دقيق خطي بين واحد بسيج پس از تصويب ادغام و سازمان بسيج قبل از ادغام رسم كرد، زيرا قبل از ادغام و واگذاري مسئوليت سپاه، فرماندهان سپاه در راه اندازي، آموزش و سازماندهي بسيجيان اهتمام داشتند و با شروع جنگ تحميلي، انگيزه بيشتري برأي فرماندهان سپاه بوجود آمد تا نيرو ها را بسيج نمايند، ولي در عين حال ادغام سازمان بسيج مستضعفين در سپاه پاسداران انقلاب اسلامي آغاز دوره جديدي از عمر بسيج است كه مي توان دوره تكامل بسيج نامگذاري كرد. يعني دوره هشت ساله جنگ تحميلي دوره اي است كه بسيج از رشد دائمي برخوردار مي شود و به عنوان يك فرهنگ مستقل با ويژگي هاي متفاوت از فرهنگ عمومي كشور شناخته مي شود كه به آن فرهنگ ارزشي مي ناميم.
قبل از پرداختن به مراحل تكاملي و توسعه اي اين دوره، به تر است با دوره شكل گيري و آغازين بسيج آشنايي بيشتري پيدا كنيم كه مربوط به مقطع خاصي از عمر بسيج است كه شامل دوره رسمي سازي و اوايل دوره توسعه اي بسيج است. يعني از آذرماه سال 58 تا اوايل سال 1360 (حدود 18 ماه) ادامه مي يابد.

قبل از صدورتشكيل بسيج و ارتش 20 ميليوني از سوي امام خميني (ره)، شرأيط ذهني و عيني برأي چنين تشكيلاتي فراهم شده بود شرأيط ذهني را مسائل، حوادث و تهديداتي كه از سوي امريكا و ايادي داخلي ايجاد كرده بودند و غائله هايي كه در كردستان، خوزستان، آذربايجان و … بوجود آوردند و شرأيط عيني را عمدتاً گروه هاي انقلابي بوجود آوردند كه هر يك اقدام به آموزش سلاح و تاكتيك در ميان مردم و جوانان كرده و برأي يادگيري آنان كوشش نمودند. زماني كه زمينه نگرشي و كنشي به شكل اوليه و غير منسجم درجامعه فراهم آمد، پيام انگيزاننده امام (ره) جاي خود را باز كرد و استقبال پرشور قشر هاي مختلف خصوصاً جوانان به سوي بسيج صورت گرفت.
شكل گيري بسيج مردمي كه با آموزش نظامي آغاز شد و در پرتو آموزش هاي نظامي، مردم برأي تشكيل گروه هاي كوچك و محلي آماده سازي شد و با هدايت و رهبري غير سازماني و عمدتاً روحاني محل توانستند هسته هاي اوليه مقاومت را تشكيل دهند، هر چند فاقد رسميت، مارك، تابلو، و حتي سلسله مراتب تشكيلاتي بوده است.
حجه الاسلام سالك در اين زمينه توضيح مي گويد:
“ حين پيروزي انقلاب مي بينيم حركت بسيجي در ايران، شكل گرفت در قالب گروه هاي انتفاضه، يعني قيام هاي مردمي، بعد اين قيام ها تبديل شد به كميته هاي انقلاب اسلامي، حول محور مسجد از همان روز اول، قبل از فرمان امام، مساجد به محوريت روحاني، منطقه خودشان را در كنترل داشتند. در حفظ و حراست آن وامنيت و ناموس مردم، اموال مردم و اموال حكومتي، بعد اين كميته هاي انتقاضه گروه به گروه به هم پيوستند تا كميته انقلاب اسلامي سازماندهي پيدا كرد. به نظر ما مقدمه يك حركت بزرگ بنام بسيج بود. يعني همان حركت انتفاضه مردم و فرهنگ قيام مردم تبديل شد به يك سازمان دهي و ما به آن حركت انتقاضه مي گوئيم و فرهنگ انتقاضه به فرهنگ مقاومت تبديل شد. فرهنگ مقاومت در قالب انقلاب اسلامي در ايران شكل گرفت معنايش اين شد كه آموزش ببينند، مسلح بشوند، سازمان پيدا كنند و تجهيز بشوند و برأي حفظ وحراست كشور آمادگي داشته باشند. ” (مصاحبه اختصاصي با حجه الاسلام سالك مسئول اسبق واحد بسيج مستضعفين و نماينده ولي فقيه در نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي)

مطالعه سطحي و نگاه اوليه به موضوع مي گويد پس از اينكه مركز فساد و جاسوسي آمريكا توسط دانشجويان پيرو خط امام در 13 آبان همان سال به تصرف در آمد كه به تعبير امام (ره) انقلاب دوم نام گرفت. حضور ناوگان آمريكا در خليج فارس چهره واقعي به خود گرفت و در نتيجه خطر حمله آمريكا به جمهوري اسلامي بسيار جدي بود و در چنين زمان حساسي كشور نيازمند بسيج عمومي بود كه با صدور فرمان و عباراتي بسيج ساز به ويژه “ مملكتي كه بيست ميليون جوان دارد بيست ميليون تفنگدار داشته باشد ”. آمادگي تمامي اقشار خصوصاً جوانان را برأي رويارويي و مقابله با حمله احتمالي آمريكا را به دنبال داشت داشت و ارتشي كه در اين موقعيت از ثبات و آرامش و توازن رزمي كافي برخوردار نبود، با پشتوانه نيرو هاي مردمي تقويت شد.
مطالعه عميق ترنشان مي دهد عوامل و حوادث ديگري در شكل گيري بسيج مستضعفين نقش داشته اند كه حائز اهميت است كه صرفا به حوادث همزماني تأسيس بسيج اشاره ندارد، بلكه به زمان هاي قبل و زمان هاي بعد مربوط مي شود. حوادث زمان قبل را مي توان حوادث داخلي دانست كه در اين مقطع از انقلاب بسيار خطر ساز بوده است و حوادث احتمالي آتي حوادث سياسي، اجتماعي و امنيتي كشور هاي خارجي عليه ايران و نا امني هاي درون كشوري مي باشد.
“ توطئه هايي از قبيل طرح خود مختاري در كردستان، جنگ مسلحانه در سنندج، آشوب در زاهدان، خرابكاري در خوزستان، انفجاري كه تحت عنوان خلق عرب راه افتاده و مسئله لوله هاي نفتي، تشنج خلق مسلمان در تبريز، تروريسم فرقان، نيرنگ هاي منافقين، فدائيان ضد خلق و اقداماتي كه نوكران جيره خوار شرق توده اي داشتند، خيلي از آن ها اقدامات عجيب وغريبي داشتند … و صد ها و ده ها جريان ديگر، انفجار هاي خونبار، ترور هاي پي در پي چهر هاي برجسته ومبارز انقلاب، حتي ترور عناصر مومن به انقلاب، و جريان هاي بزرگي به عنوان براندازي، راه اندازي كردند و حوادث بعدي مثل جريان گنبد، جريان جنگل آمل، جنگل ماسوله گيلان، آنجا گروه هاي اشرف دهقان رفته بودند كه ما آن روز ها دنبال پي گيري مسائل و مقابله با آن ها بوديم. از اين مسائل كه بگذريم تجاوز آشكار آمريكا، جريان طبس، توطئه چندين كودتا، محاصره هاي اقتصادي، تبليغات سمپاشي جهاني عليه ايران و نهايتا جنگ تحميلي و موارد ديگري كه در خاطرم نيست همه واكنش سريع و انتقام گيري امپراليسم جهاني از بزرگ ترين رويداد هاي بشري در انقلاب اسلامي ما بود. هيچ شبهه اي ندارم و هيچ كس ندارد به هر حال اعلام آمريكا مبني بر حركت و دستوري كه صادر كردند برأي حركت ناوگان هايشان كه بيايند خليج فارس و اعلام كردند كه ما در سواحل ايران نيرو پياده خواهيم كرد … بايد بگويم زمينه ساز اين فرمان، اين حوادث بود كه پي در پي صورت مي گرفت”. (مصاحبه با آقاي رحماني)

مقدمه
در بهمن ماه 1357 هنگاميكه انقلاب اسلامي پا به عرصه ي وجود گذاشت با توجه به تصوير جديدي كه از انقلاب ارائه نمود، تعجب جهانيان را به گونه اي برانگيخت كه همه ي نظر ها را معطوف خود ساخته و تحليل و تفسير بسياري از تحليلگران سياسي را دچار تغييرات اساسي نمود.
در ميان تمامي ويژگي هايي كه اين تحول عظيم به دنبال داشت، نقش برجسته ي سه عامل دين، رهبري و حضور فعال، پرشور، فراگير و قدرتمند مردم به عنوان مهمترين و مؤثر ترين عوامل پيروزي انقلاب، از اهميت فوق العاده اي برخوردار مي باشد. مبارزه با استكبار، مبارزه با ظالم، دفاع از مظلوم، عدالت خواهي و حق طلبي و ياري ستم ديدگان نيز از ديگر ويژگي هاي اين انقلاب مردمي به شمار مي روند.
در واقع همين ويژگي ها بود كه انقلاب اسلامي را از ساير انقلاب ها متمايز ساخت و سبب گرديد از همان ابتداي كار، دشمني هاي پنهان و آشكار عليه نظام نوپاي ايران اسلامي آغاز گردد. اما هم چنانكه انتظار مي رفت معمار و بنيانگذار كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني(ره) با تبيين استراتژي بزرگ مردم محوري و تعيين نقش مردم در مشاركت برأي سازندگي كشور و دفاع از دستاوردهاي انقلاب اسلامي، با صدور فرمان تاريخي خود مبني بر تشكيل ارتش 20 ميليوني، يكي از مستحكم ترين و قوي ترين نيروهاي دفاعي را قبل از شروع رسمي هرگونه تهديد، در برابر دشمنان نظام ايجاد نمود، به طوريكه اين تشكل مردمي به راحتي توانست به عنوان يك نيروي بازدارنده مناسب و قوي در برابر هزاران تهديد و توطئه ي دشمن در شرأيط مختلف وارد عمل شده و به مقابله ي مؤثر با تهديدات دشمن بپردازد.
حضور بسيج در طول 8 سال دفاع مقدس تنها بخشي از نقش آفريني اين نيروي عظيم مردمي محسوب مي شود. زيرا اين سازمان مردمي بزودي و همگام با حضور فعال در جنگ موفق شد قابليت هاي متعدد خود را برأي حضور در عرصه هاي مختلف به اثبات رسانده و با انجام مأموريت هاي گوناگون و در عين حال متنوع، مفهوم جديدي را از نظامي بودن ارائه نموده و به يكي از گسترده ترين سازمان هاي موجود در كشور كه دائماٌ در حال رشد و توسعه مي باشد، تبديل شود.
توسعه ي متوازن بسيج در ابعاد مختلف، اين توانمندي را در بسيج ايجاد نموده است كه به راحتي بتواند خود را با موقعيت هاي مختلف و نيازمندي هاي متفاوت كشور تطبيق دهد. انعطاف پذيري نيز، از اين سازمان مردمي، يك مجموعه ي چند منظوره و كاملاً متمايز با ديگر سازمان هاي نظامي و با پتانسيل بسيار بالا برأي ورود مقتدرانه در عرصه هاي مختلف از جمله مباحث فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي، دفاعي و امنيتي به وجود ارد.
به عبارات ديگر اين ره آورد به آن معنا خواهد بود كه بسيج نه تنها در تمام شرأيط آمادگي لازم برأي دفاع نظامي از دستاوردهاي انقلاب اسلامي را خواهد داشت بلكه توانمندي لازم به منظور دفاع در تمامي عرصه ها، بخصوص عرصه ي فرهنگي و جنگ نرم كه در حال حاضر مهمترين مسئله و ضرورت جامعه تلقي مي شود را نيز در خود ايجاد نموده است.
اين رويكرد يعني گرأيش حضور و عرصه ي جنگ نرم بمنظور دفاع در برابر تهاجمات بي وقفه ي دشمن نيز از اهميت فوق العاده اي برخوردار است و همانند گذشته حضور منسجم و پرشور نيروهاي مردمي را مي طلبد.
اين مجموعه تلاش دارد تا ضمن معرفي اجمالي يادگار ماندگار حضرت امام خميني(ره) (بسيج مردمي) و ساختار ستادي سازمان ارتش بيست ميليوني، ضمن افزايش آگاهي هاي عمومي، زمينه هاي لازم را برأي سرعت بخشيدن به روند توسعه و تكميل اين نياز حياتي كشور فراهم و مردم عزيز ايران اسلامي را با فرأيند توسعه و تكامل بسيج بيش تر آشنا نمايد.
اين مجموعه تلاش مي كند در اين برهه حساس تاريخ انقلاب برأي آشنايي بيش تر به بسيج و افزايش آگاهي عمومي نسبت به يادگار ماندگار حضرت امام خميني(ره) نگاهي اجمالي به تاريخچه و سير تكوين بسيج در دوره هاي مختلف انقلاب داشته باشد و گذري به كاركرد ها و عملكردهاي عمده آن بنمايد.

تا سال 1945 میلادی غالب جنگ‏ها "جنگ سخت" بود. پس از آن با توجه به دو قطبی شدن جهان به بلوک شرق و بلوک غرب، دور جدیدی از رقابت ها میان آمریکا و شوروی سابق آغاز شد که به "جنگ سرد" مشهور شد. جنگ سرد ترکیبی از جنگ سخت و جنگ نرم بود که طی آن دو ابر قدرت در عین تهدیدهای سخت از رویارویی مستقیم با یکدیگر پرهیز می‏کردند.

با فروپاشی شوروی در سال 1991 میلادی و پایان جنگ سرد کارشناسان بخش جنگ در ایالات متحده با استفاده از تجارب دو جنگ جهانی و دوران جنگ سرد دریافتند که می شود با هزینه کمتر و بدون دخالت مستقیم در سایر کشورها به اهداف سیاسی، اقتصادی و... دست یافت که در ادبیات سیاسی جهان به جنگ نرم شهرت یافت.

جنگ نرم

این نوع جنگ از فروپاشی شوروی شروع و تاکنون ادامه داشته و متکی بر تهدیدات نرم و قدرت نرم فرهنگی و اجتماعی است.آمریکایی ها با استفده از این نوع جنگ تاکنون موفق به تغییر چندین رژیم سیاسی در کشورهای مورد نظر شدند. انقلاب های رنگی که در چندین کشور بلوک شرق و شوروی سابق رخ داد،در واقع نمونه ای از جنگ نرم است. آمریکایی ها با استفاده از قدرت نرم موفق به تغییر رژیم های سیاسی در کشورهایی چون لهستان،گرجستان، چک اسلواکی، قرقیزستان، اکراین و تاجیکستان گردید. در تمامی این دگرگونی های سیاسی بدون استفاده از ابزار خشونت و صرفا با تکیه بر قدرت نرم و ابزار رسانه، با تغییر در ارزش ها و الگوهای رفتاری از رژیم های سیاسی حاکم مشروعیت‏زدایی گردید و از طریق جنبش‏های مردمی و ایجاد بی ثباتی سیاسی، قدرت سیاسی جابه جا شد.

جنگ نرم در قالب‏های مختلف مثل : انقلاب مخملی ، انقلاب های رنگی (انقلاب نارنجی و...)، عملیات روانی ، جنگ رسانه‏ای، با استفاده از ابزار رسانه‏ای ( رادیو ، تلویزیون، روزنامه و امثال آن) و ... توانست نظام سیاسی بعضی از کشورها ـ مانند اوکراین و گرجستان ـ را تغییر دهد.

به گزارش پايگاه اينترنتي بسيج، سازمان بسيج مستضعفين در نظر دارد در راستاي تامين نيروي انساني مورد نياز خود از بين داوطلبان بسيجي فعال مرد واجد شرايط در مقاطع تحصيلي كارشناسي و بالاتر در رشته هاي پيوست، از طريق آزمون و مصاحبه با رعايت ساير ضوابط داخلي به صورت بسيج تمام وقت يا كادر ثابت دعوت به همكاري نمايد.

داوطلبان مرد در صورت داشتن شرايط، مي توانند نسبت به تكميل فرم ثبت نام اقدام و فرم تكميل شده را به يكي از دو روش زير حداكثر تا تاريخ 1392/03/31 به مركز گزينش و عضويابي سازمان بسيج مستضعفين ارائه نمايند:

1- ارائه حضوري فرم تكميل شده به مركز گزينش و عضو يابي سازمان بسيج مستضعفين
2- ارسال از طريق پست سفارشي به نشاني : تهران – بزرگراه بسيج مستضعفين- روبروي بزرگراه شهيد محلاتي- مركز گزينش و عضو يابي سازمان بسيج مستضعفين، كد پستي 1781813113

بديهي است تكميل فرم ثبت نام و شركت در مصاحبه هيچگونه تعهد استخدامي بوجود نمي آورد و سازمان بر اساس نياز از بين نفرات با امتياز بالاتر دعوت بعمل خواهد آورد.

شرايط عمومي :
1- اعتقاد و التزام عملي به دين مبين اسلام
2- التزام عملي به قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و اعتقاد به ولايت فقيه
3- تابعيت جمهوري اسلامي ايران
4- عدم سابقه عضويت يا وابستگي به احزاب و گروههاي سياسي
5- عدم محكوميت به محروميت از خدمات دولتي
6- نداشتن سوء پيشينه كيفري
7- عدم سابقه استعمال دخانيات - عدم اعتياد به مواد مخدر
8- اعلام آمادگي داوطلب براي انجام ماموريت هاي محوله از سوي سپاه
9- دارا بودن صلاحيت هاي لازم و تخصص متناسب با مشاغل سازمان
10- داشتن سلامت و توانائي جسمي و رواني متناسب با خدمت مورد نظر
11- اقامت در شهرستان تهران بزرگ ، شهر ري و شهر كرج

نكات مهم :
- حداقل معدل 15
- نداشتن مهر غيبت دردفترچه خدمت نظام وظيفه
- داشتن شرايط سني متناسب با مدرك تحصيلي
- نحوه آزمون، تاريخ و محل برگزاري متعاقباً از طريق پايگاه اطلاع رساني بسيج اعلام خواهد شد.


برگه اطلاعات فردي داوطلب و جدول رشته هاي تحصيلي آزمون استخدامي سال 92 سازمان در كادر ذيل قابل مشاهده و دريافت مي باشد./

مشاهده و دريافت
اندازه :670 كيلوبايت
پسوند : pdf
شرح :فايل PDF برگه اطلاعات فردي داوطلب
مشاهده و دريافت
اندازه :28 كيلوبايت
پسوند : pdf
شرح :فايل PDF جدول رشته هاي تحصيلي آزمون استخدامي سال 92 سازمان

– بر روی آیکن Add کلیک نمایید  .

توجه داشته باشید : آیکن Add در یاهو مسنجر ۸ به شکل + است مثل شکل روبرو .

اما در یاهو مسنجر ۱۰ و ۱۱ به این صورت است  .

۲ – پنجره ایی باز میشود . در کادراول آیدی شخص مورد را وارد کنید و بعدا روی Next کلیک نمایید .

۳ – در این مرحله اگر تمایل بر اطلاعات تکمیلی شخص مورد نظر را دارید اطلاعات را تایپ کنید و در آخر بر روی Next کلیک نمایید . (به صورت اختیاری هست )

۴ – بر روی Finish کلیک نمایید تا پیغامی برای شخص مورد نظر ارسال شود .

۵ – توجه کنید : برای جهت اجازه گرفتن از طرف مقابل , پیغامی برای شخص ارسال میشود . و در صورت تایید وی Id شخص در لیست دوستان شما قرار میگیرد .